ဇြန္ (၆) ျမင္ကြင္း ရင္တြင္းမွတ္တမ္း

(၀င္းတင့္ထြန္း)

ဗမာျပည္အလုပ္သမားလူတန္းစားဟာ၊ ေခတ္မီအလုပ္သမားလူတန္းစားအျဖစ္ စတင္ျဖစ္တည္လာစဥ္ကတည္းက၊ အလုပ္ သမားလူတန္းစားရဲ႕ သူရသတၱိကို ျပသခဲ့တယ္။ ႏိုင္ငံေရးႏိုးၾကားမႈကို ျပသခဲ့ပါတယ္။

နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္တို႔ရဲ႕ လက္ေအာက္မွာ ‘၁၃ဝဝျပည့္အေရးေတာ္ပုံႀကီး’ နဲ႔ ျပသခဲ့တယ္။ စကၠဴျဖဴ စီမံကိန္းနဲ႔ ကက္စဘီ အုပ္ ခ်ဳပ္ေရးေခတ္ တေလ်ာက္မွာလဲ၊ ဘီအိုစီအလုပ္သမားသပိတ္၊ ဒလသေဘၤာက်င္းသပိတ္၊ အလုံသစ္စက္သပိတ္ စတဲ့ သပိတ္ တိုက္ပြဲေတြနဲ႔ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီ အစိုးရကို ဆန္႔က်င္ရင္း၊ ‘၁၉၄၆ ခုႏွစ္ အေထြေထြသပိတ္ႀကီး’ဆီအထိ ဦးတည္ေခါင္းေဆာင္ လွဳပ္ရွားႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။


မဆလ ေခတ္ကို ေရာက္ေတာ့လဲ၊ ေဖါက္ျပန္ဆိုးဝါးလွတဲ့ မဆလတပါတီအာဏာရွင္စနစ္ကို ဆန္႔က်င္တြန္းလွန္ တိုက္ပြဲဆင္ ခဲ့ပါတယ္။ ဗမာျပည္ႏိုင္ငံေရးလွဳပ္ရွားမႈ သမိုင္းမွာ၊ ဘယ္ေတာ့မွ ေဖ်ာက္ကြယ္ခ်န္လွပ္ထားလို႔မရႏိုင္တဲ့ အလုပ္သမား တိုက္ ပြဲတခုကေတာ့၊ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဇြန္ (၆) ရက္ အလုပ္သမားသပိတ္ႀကီးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

‘ ၇၄ ဇြန္ (၆) အလုပ္သမားသပိတ္ႀကီး’ လို႔ ေမာ္ကြန္းထိုးထားရမယ့္ အလုပ္သမားသပိတ္ တိုက္ပြဲႀကီးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီ သပိတ္ႀကီးကို မဆလစစ္အာဏာရွင္ေတြဟာ ထုံးစံအတိုင္း အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြဲၿပီး၊ ႏွိပ္ကြပ္ပစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေသြးေျမ က်ရမႈေတြ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ ဇြန္ (၆) ရက္ေန႔မွာပဲ ပထမဆုံးေသြးေျမ က်ခဲ့ရတဲ့ေနရာကေတာ့၊ ရန္ကုန္ သမိုင္းခ်ည္စက္ေရွ႕ မွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေန႔က အျဖစ္အပ်က္ကို ကိုယ္ေတြ႔ ေတြ႔ၾကဳံခဲ့ဖူးသူတေယာက္အေနနဲ႔ ျမင္ရာ ေဒါင့္ကေန ေလးေလး နက္နက္ မွတ္တမ္းတင္ ေဖၚျပပါရေစ …

၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဇြန္လ (၆)ရက္ …

မနက္မိုးလင္းလို႔ စက္႐ံုအလုပ္သမားႀကီးေတြ အလုပ္ဆိုင္းအလိုက္ အလုပ္ဝင္ၾကခ်ိန္သာသာေလာက္မွာပဲ၊ ရန္ကုန္ အင္းစိန္ လမ္းမႀကီးတေလ်ာက္ ေႂကြးေၾကာ္သံေတြ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေဝစည္ လာပါတယ္။

ဒို႔အေရး - ဒို႔အေရး …

ဆိုတဲ့ေႂကြးေၾကာ္သံေတြဟာ ပထမေတာ့ ခပ္ပါးပါး ခပ္သဲ့သဲ့ေလးပါ ။ ေနာက္ေတာ့ တစထက္တစ …

‘ ဆန္လုံေလာက္စြာ ရရွိေရး - ဒို႔အေရး ဒို႔အေရး ...’

‘ လုပ္ခြင္သက္သာေခ်ာင္ခ်ိေရး - ဒို႔အေရး ဒို႔အေရး ...’

‘ ကုန္ေစ်းႏွဳန္း က်ဆင္းေရး - ဒို႔အေရး ဒို႔အေရး...’

‘ အလုပ္သမားေကာင္စီ - ဖ်က္သိမ္းေပး ဖ်က္သိမ္းေပး ’

ေႂကြးေၾကာ္သံေတြဟာ မုတ္သုန္အၾကိဳ မိုးသက္ေလနဲ႔အတူ လမ္းမႀကီးေတြေပၚ ရပ္ကြက္ေတြေပၚ ဝဲပ်ံလြင့္စင္ေနပါ တယ္။

က်ေနာ္ဟာ အင္းစိန္မီးရထားစက္ေခါင္း႐ံုဖက္ဆီ ေျပးၾကည့္မိပါတယ္။ အလုပ္သမားထုရဲ႕ ေႂကြးေၾကာ္သံေတြဟာ မိုးလုံးညံ ေအာင္ ထြက္ေပၚလာေနပါတယ္။ အဲဒီကေန အင္းစိန္လမ္းမႀကီးေပၚ ျပန္တက္လာ၊ အင္းစိန္လမ္းမႀကီးတေလ်ာက္အတိုင္း ကုန္ေၾကာင္းေလွ်ာက္ၿပီး ျပန္လာေတာ့၊ ခဝဲျခံမွတ္တိုင္ေရွ႕တည့္တည့္က ၅ သုံးလုံး ရာဘာဖိနပ္ စက္႐ံုႀကီးအတြင္းမွာလဲ လွဳပ္လွဳပ္ရွားရွား ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီစက္႐ံုထဲမွာ က်ေနာ့္ မိတ္ေဆြရင္းခ်ာ အလုပ္သမားတခ်ဳိ႕ ရွိေနတဲ့အတြက္ ခဏရပ္ၾကည့္ လိုက္မိပါတယ္။ မၾကာခင္ ေႂကြးေၾကာ္သံေတြ ထြက္လာပါတယ္။ ဆက္ၿပီးထြက္လာေတာ သမိုင္းလမ္းဆုံက ဓါတု (၄) ၊ ဓါတု (၆) စက္႐ံုေတြက ေႂကြးေၾကာ္သံေတြဟာလဲ ေရွ႕ဆင့္ေနာက္ဆင့္ထြက္လာတာ ၾကားရ ျပန္ပါတယ္။ ေရွ႕ဆက္တက္လာ ေတာ့ ‘သမိုင္းခ်ည္မွ်င္ႏွင့္ အထည္စက္႐ံု ’။

‘ ဆန္လုံေလာက္စြာ ရရွိေရး - ဒို႔အေရး ဒို႔အေရး ’

‘ လုပ္ခြင္သက္သာေခ်ာင္ခ်ိေရး - ဒို႔အေရး ဒို႔အေရး ’

‘ ကုန္ေစ်းႏွဳန္းက်ဆင္းေရး - ဒို႔အေရး ဒို႔အေရး ’

‘ အလုပ္သမားေကာင္စီ - ဖ်က္သိမ္းေပး ဖ်က္သိမ္းေပး ’

ေႂကြးေၾကာ္သံေတြဟာ စက္႐ံုေတြအတြင္းကေန ညီညီညာညာထြက္ေပၚလာေနပါတယ္။ ပထမေတာ့ အတြင္းပိုင္း စက္႐ံုေတြ အတြင္းကေနပဲ ထြက္ေပၚလာေနတာပါ။

သမိုင္းခ်ည္မွ်င္ႏွင့္အထည္စက္႐ံုႀကီးရဲ႕ တည္ေဆာက္ထားပုံက၊ လမ္းမႀကီးဖက္ (ဆိုင္းဘုတ္ႀကီးထူထားတဲ့ဖက္) ေျမကြက္ လပ္က်ယ္ႀကီးေပၚမွာ၊ ဂိတ္ေပါက္ သံတံခါးႀကီးနဲ႔အနီးမွာ တထပ္တိုက္အေဆာက္အဦရွည္ႀကီးတခု ရွိပါတယ္။ အဲဒီအ ေဆာက္အဦမွာ ႐ံုးခန္းနဲ႔ ေငြစာရင္းဌာနတို႔ ဆိုတာေတြ ရွိပါတယ္။ တဆက္တည္းမွာ အလုပ္သမားေကာင္စီ လို႔ ဆိုင္းဘုတ္ တပ္ထားတဲ့ အလုပ္သမားကိုယ္စားလွယ္အစစ္အမွန္မဟုတ္တဲ့ အလုပ္သမားမင္းသားမ်ားရဲ႕ အခန္းရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြ ၿပီးတဲ့ေနာက္၊ သံတံခါးနဲ႔ ထပ္ၿပီးျခားထားတဲ့ ဝန္းျပင္က်ယ္ႀကီးေပၚမွာ ခ်ည္မွ်င္နဲ႔အထည္စက္႐ံုေတြ သူ႔႐ံုနဲ႔သူ အစီအရီ တန္း စီ တည္ရွိေနပါတယ္။ ပထမဆုံး ေႂကြးေၾကာ္သံေတြ တိုင္ေန ထြက္ေနတဲ့ေနရာက အဲဒီအတြင္းစက္႐ံုေတြအတြင္းကပါ။ ေနာက္ မၾကာမီမွာပဲ အထဲက သပိတ္ေခါင္းေဆာင္တခ်ဳိ႕ ထြက္လာၿပီး၊ လမ္းမႀကီးေဘးက ဂိတ္ေပါက္ဝႀကီးဆီ ေရာက္လာ တာ ေတြ႔ရပါတယ္။

ဂိတ္ဝသံတံခါးေဘးမွာ စားပြဲခုံတလုံးကို ခ်လိုက္ၿပီး၊ စားပြဲေပၚတက္ၿပီး မတ္တပ္ရပ္ကာ သပိတ္တရားကို ေဟာၾကပါတယ္။

အလုပ္သမားထုတရပ္လုံး အလုပ္လုပ္ေနၾကရင္းက ထမင္းငတ္ေနရတဲ့အေၾကာင္း၊ ဒါေၾကာင့္ ဆန္လုံေလာက္စြာ ရရွိဖို႔ ေတာင္းဆိုေနရတာျဖစ္ေၾကာင္း၊ အလုပ္ခြင္ထဲမွာလဲ အာမခံခ်က္မဲ့လွတဲ့အေျခအေနေၾကာင့္ လုပ္ခြင္သက္သာေခ်ာင္ခ်ိေရး ကို ဖန္တီးေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုေနရတာျဖစ္သလို၊ လမ္းစဥ္ပါတီရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈ ဆိုတာနဲ႔အတူ စက္႐ံုအလုပ္႐ံုေတြထဲမွာလဲ အလုပ္သမားေကာင္စီဆိုတာေတြ ေပၚလာၿပီး၊ ဒီအလုပ္သမားေကာင္စီေတြဟာ အလုပ္သမားေတြအတြက္ ဘာမွလုပ္မေပး တဲ့အျပင္ ဖိႏွိပ္ဒုကၡေပး ဗိုလ္က်ေနတဲ့အဖြဲ႔အစည္းတရပ္အျဖစ္ပဲ လက္ေတြ႔ေဆာင္ရြက္ေနတာ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း၊ ဒါေၾကာင့္ ဒီအလုပ္သမားေကာင္စီဆိုတာေတြကို ဖ်က္သိမ္းေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုေနၾကရတာျဖစ္ေၾကာင္း ေဟာၾက ေျပာၾက ရွင္းျပၾကပါ တယ္။

လက္ေတြ႔ ဘဝထဲကလာတဲ့၊ လက္ေတြ႔ခံစားေနရတဲ့ အက်ပ္အတည္းေတြေၾကာင့္၊ လက္ေတြ႔လိုအပ္ခ်က္အစစ္အမွန္ကို ရရွိ ေရးအတြက္ ေတာင္းဆိုတိုက္ပြဲဝင္ေနၾကတဲ့အလုပ္သမားေတြရဲ႕ ေတာင္းဆိုခ်က္ေႂကြးေၾကာ္သံေတြဟာ အင္မတန္မွ တရား မွ်တၿပီး အင္မတန္မွ ေၾကာင္းက်ိဳးက်တဲ့ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြလဲ ျဖစ္ေနပါတယ္။

က်ေနာ္အပါအဝင္၊ ရပ္ကြက္ေတြထဲက လာေရာက္နားေထာင္ၾကသူ၊ ၾကည့္ၾက႐ွဳ႕ၾက အားေပးၾကသူေတြလဲ တျဖည္းျဖည္း မ်ားလာပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ကလဲ သပိတ္ေမွာက္ေနတဲ့ ဒီစက္႐ံုထဲမွာ ကိုယ့္မိ ကိုယ့္ဖ ညီအကိုေမာင္ႏွမ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းေတြပါ ပါေနလို႔ အေျခအေနလာၾကည့္ၾကသူမ်ိဳးေတြလဲ ပါေနပါတယ္။

ဂိတ္ဝအတြင္းဖက္ သံတံခါးႀကီးေဘးမွာ ေတာင္းႀကီးတလုံးကို ကပ္ခ်ထားၿပီး၊ သပိတ္ကို သပိတ္ေမွာက္တိုက္ပြဲဝင္ေနၾကတဲ့ အလုပ္သမားႀကီးေတြကို အစာေရစာအျဖစ္ လွဴဒါန္းကူညီႏိုင္ဖို႔ ေမတၱာရပ္ခံစီစဥ္ထားတဲ့အတြက္၊ ေဆးလိပ္၊ ထမင္းထုပ္၊ မုန္႔ပဲသေရစာေတြ လာေရာက္ကူညီလွဴဒါန္းၾကတာလဲ ေတြ႔ရပါတယ္။ က်ေနာ္လဲ အိပ္ကပ္ထဲ ပါလာခဲ့တဲ့ ပိုက္ဆံေလးနဲ႔ ေဆးေပါ့လိပ္တစီး၊ ငွက္ေပ်ာ ႏွစ္ဖီးဝယ္ၿပီး သံတိုင္ၾကားကေန လက္လွ်ိဳ ထည့္ဝင္လွဴဒါန္းလိုက္ရပါတယ္။ အလွဴခံေတာင္း ႀကီးဟာ တခဏတြင္းမွာပဲ အျပည့္အေမာက္ျဖစ္ျဖစ္သြားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ သမိုင္းခ်ည္စက္နဲ႔ သိပ္မေဝးလွတဲ့ အုတ္က်င္းဂံုနီစက္႐ံုႀကီးအတြင္းမွာလဲ အလုပ္သမားထုဟာ အလုပ္သမား သပိတ္တိုက္ပြဲႀကီးကို ဆင္ႏြဲေနၾကပါၿပီ။ ေႂကြးေၾကာ္သံေတြဟာ စက္႐ံုတခုနဲ႔ စက္႐ံုတခု ဆက္ေနၿပီး၊ စည္စည္ညံေအာင္ လႊင့္ပ်ံ ေဝ့ဝဲေနပါေတာ့တယ္။ ဆင္မလိုက္သေဘၤာက်င္းကလဲ သပိတ္ေမွာက္ေနသတဲ့၊ ဆပ္ျပာစက္႐ံုကလဲ သပိတ္ေမွာက္ ေနသတဲ့၊ သံမဏိစက္႐ံုကလဲ သပိတ္ေမွာက္ေနသတဲ့… ဆိုတဲ့အသံေတြဟာလဲ ေနရာေပါင္းစုံကေန ပ်ံ႕ႏွံ႔ဝင္လာပါတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ ရန္ကုန္မိုးေလး တၿဖိဳက္ႏွစ္ၿဖိဳက္ရြာက်လာပါတယ္။ ဇြန္လရဲ႕မိုးေရစက္ေတြဟာ ခပ္ဖြဲဖြဲေလးပါပဲ။ သမိုင္းခ်ည္ စက္ေရွ႕က လူအုပ္ႀကီးဟာ လူစုကြဲ မသြားခဲ့ပါဘူး။ အင္းစိန္လမ္းမႀကီးရဲ႕ ေဘးတဖက္တခ်က္က ပလက္ေဖါင္းေတြေပၚမွာ လူေတြေတာင္ တျဖည္းျဖည္း ပိုပိုမ်ားလာပါတယ္။

ေန႔လည္ေလာက္မွာ စစ္ကားေတြ တန္းစီၿပီး ၿမိဳ႕ထဲဖက္ကေန ဝင္လာပါတယ္။ ဆယ္စီးေလာက္ ရွိပါတယ္။ ေနာက္ဆုံး ကား ေတြေပၚမွာ သံေပပါႀကီးေတြေရာ သံဆူးၾကိဳးလိပ္ေတြပါ ပါလာခဲ့ပါတယ္။ ကားတိုင္းေပၚမွာ မ်က္ႏွာထားတင္းတင္းနဲ႔ လက္ နက္အျပည့္အစုံ၊ အီေကြးမင့္အျပည့္အစုံနဲ႔စစ္သားေတြ အျပည့္။ ေသနတ္ေတြမွာလဲ ဘက္နက္ေတြ အဆင္သင့္တပ္ထားလို႔။ တခ်ဳိ႕က ခါးမွာ မ်က္ရည္ယိုဗုံးေတြ အျပည့္ပတ္ထားလို႔။ ေရွ႕တန္းစစ္မ်က္ႏွာမွာ ကတုတ္က်င္းတခုခုကို အတင္းဝင္ေရာက္ သိမ္းဖို႔ အသင့္ျပင္ဆင္လာခဲ့တဲ့ ပုံစံမ်ိဳး။ စစ္သားတခ်ဳိ႕က ေနာက္ဆုံးကားေတြေပၚက ေပပါခြံႀကီးေတြကို ကားေအာက္ခ် လိုက္ၿပီး ေပတရာလမ္းမႀကီးေပၚမွာ စစ္ကားတန္းႀကီးရဲ႕ေနာက္ တန္းစီၿပီး ေထာင္ထားလိုက္ၾကတယ္။ ေရွ႕ကားေပၚက စစ္သားတခ်ဳိ႕လဲ ဆင္းလာၿပီး စက္႐ံုဂိတ္ဝအေပါက္နဲ႔ ဝါးတ႐ိုက္ေလာက္ အကြာမွာပဲ ေပတရာလမ္းမႀကီးေပၚ ကန္႔လန္႔ျဖတ္ ၿပီး မ်ဥ္းျဖဴသုံးေၾကာင္းကို စည္းသားေရးဆြဲလိုက္ၾကတယ္။ အဲဒီ မ်ဥ္းျဖဴသုံးေၾကာင္းရဲ႕ တလံကြာေလာက္မွာ ဘက္နက္တပ္ ေသနတ္ကိုင္စစ္သားေလးေယာက္ဟာ ရင္ေဘာင္တန္းၿပီး အသင့္အေနအထားနဲ႔ မတ္တပ္ရပ္ေနၾကတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာ၊ တလံကြာေလာက္ဆီမွာ၊ ေနာက္တတန္း ေနာက္တတန္း ထပ္ၿပီး ထပ္ၿပီး မတ္တပ္ရပ္ေနၾကတယ္။ ဗိုလ္လုပ္တဲ့သူက ကား ေရွ႕ ေဘးမွာမတ္တပ္ရပ္ေနၿပီး လက္ထဲမွာ စကားေျပာစက္ကိုကိုင္ထားရင္း အဆက္မျပတ္ေမးးလိုက္ ေျဖလိုက္ သတင္းအပို႔ အယူေတြ လုပ္ေနတယ္။ ကားေပၚမွာလဲ လက္နက္ကိုင္စစ္သားေတြက အျပည့္။

စက္႐ံု အလုပ္သမားႀကီးေတြက အတြင္းစက္႐ံုေတြထဲကေန ေႂကြးေၾကာ္သံေတြ တိုင္ေနၾကသလို၊ ဂိတ္ဝႀကီးအနီး အျပင္ ဝင္းထဲကေနလဲ ေႂကြးေၾကာ္သံေတြ အတိုင္အေဖါက္ညီညီ ေအာ္ေနၾကတယ္။ ဒီျမင္ကြင္းကို ျမင္ေနရတဲ့ ျပည္သူလူထုဟာ ရင္ထဲမွာ လွဳပ္ရွားမႈမ်ိဳးစုံနဲ႔ႏိုးၾကြေနၿပီး သပိတ္ေမွာက္အလုပ္သမားႀကီးေတြရဲ႕ တိုက္ပြဲကို စိတ္ေရာလူပါ အားေပးရင္း ရပ္ ၾကည့္ ေနမိၾကတယ္။ စစ္တပ္ကေတာ့၊ မ်ဥ္းသားထားတဲ့ လမ္းမအတြင္း ဆင္းမလာနဲ႔၊ လာတဲ့သူ ပစ္သတ္မယ္ ထိုးသတ္မယ္ ဆိုတဲ့အသြင္မ်ိဳးနဲ႔ ခပ္ထန္ထန္မ်က္ႏွာေၾကာကို ႏွစ္ဆတိုးၿပီး တင္းထားတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ က်ေနာ္လဲပဲ သပိတ္ႀကီးကို ေထာက္ခံသူတေယာက္အျဖစ္၊ အားေပးသူတေယာက္အျဖစ္၊ ျပည္သူပရိသတ္ႀကီးၾကားမွာ ပါဝင္တည္ရွိ ရပ္ၾကည့္ေငးေမာ ေနမိတယ္။

ဂိတ္ဝတံခါးႀကီးေရွ ႔က ခုံေပၚမွာ မတ္တပ္ရပ္ၿပီး တရားေဟာေနတဲ့ အလုပ္သမားေခါင္းေဆာင္တဦးက ‘က်ေနာ္တို႔ဟာ ျငိမ္း ခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပ သပိတ္ေမွာက္ေနတာ ျဖစ္တယ္၊ က်ေနာ္တို႔အလုပ္သမားေတြရဲ႕ လိုလားခ်က္ေတြကို တရားမွ်တစြာ ေတာင္း ဆိုေနတာျဖစ္တယ္...’ ဆိုတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြကို တခုခ်င္း ထပ္ၿပီး ရွင္းျပေနတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဘတ္စ္ကားလိုင္းေတြလဲ ရပ္သြားလို႔ ကုန္းေၾကာင္းေလွ်ာက္ၿပီး ပလက္ေဖါင္းအတိုင္း ျပန္လာၾကရတဲ့၊ အင္းစိန္ ဖက္ကေန ၿမိဳ႕ထဲဖက္ဆီ ျပန္ၾကရမယ့္ ဝန္ထမ္းေတြ လက္လုပ္လက္စားေတြေရာ၊ တိေမြးကုတကၠသိုလ္ စက္မႈတကၠသိုလ္ တို႔ကေန သမိုင္းအေဆာင္ေတြဆီ ျပန္ၾကရမယ့္ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြေရာ၊ ကမာရြတ္ဖက္ကေန အင္းစိန္ဖက္ သမိုင္း ဖက္ျပန္ၾကရမယ့္ ဝန္ထမ္းေတြ ေစ်းသည္ေတြပါ ဒီေနရာေရွ႕ေရာက္လာၾကေတာ့ ဒီလို ျမင္ကြင္းႀကီးမ်ိဳးကို ျမင္လိုက္ၾကရ ေတာ့ …

မတိုင္ပင္ရပဲနဲ႔ ရပ္ၾကည့္ပါဝင္လာၾကသူေတြလဲ တေျဖးေျဖးမ်ားလာတယ္။ လူအုပ္ႀကီးက ပိုပို မ်ားလာတယ္။ တခ်ဳိ႕လဲ ျဖတ္ သြားျဖတ္လာသေဘာ၊ တခဏ။ တခ်ဳိ႕လဲ ဘာမ်ား ဆက္ျဖစ္ၾကဦးမလဲ ေစာင့္ၾကည့္ခ်င္ၾကတဲ့သေဘာ သိခ်င္ၾကတဲ့သေဘာ ခပ္ၾကာၾကာ။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ အလုပ္သမားထုရဲ႕ တိုက္ပြဲႀကီးကို အားျဖည့္ေပးခ်င္ အားရွိေစခ်င္တဲ့ စိတ္ပိုင္းျဖတ္မႈမ်ိဳးနဲ႔။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ စစ္တပ္ကေန ဒီသပိတ္ေမွာက္အလုပ္သမားေတြကို အတင့္ရဲရဲ ဝင္ၿပီး အၾကမ္းမဖက္ဝံ့ေအာင္ အၾကမ္းမဖက္ ႏိုင္ေအာင္ အကာအကြယ္ေပးတဲ့သေဘာ ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့သေဘာ သေဘာထားအမ်ိဳးမ်ိဳး ခံစားမႈအဖုံဖုံနဲ႔ ရပ္ၾကည့္ေနၾက ပါတယ္။ လူထုပရိသတ္ႀကီးဟာ တေျဖးေျဖးမ်ားမ်ားလာေနတယ္။ သြားတဲ့သူသြား၊ လာတဲ့သူလာနဲ႔ လမ္းဟာ ပလက္ေဖါင္း ေဘး ႏွစ္ဖက္ႏွစ္ခ်က္မွာေတာ့ ပြင့္ေနေသးတယ္။ အလ်ဥ္မပ်က္ စီးေမ်ာ လွဳပ္ရွားေနပါတယ္။ အဲဒါကို စစ္တပ္က ဘယ္လို ျမင္မိၿပီး ဘယ္လိုသေဘာေပါက္လိုက္တယ္ မသိပါဘူး။ ဘာဒါဖက္က အေပါက္ကို သြားလို႔ လာလို႔ ျဖတ္သန္းလို႔မရေအာင္ ပိတ္ပစ္လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အတြင္းပိုင္းက လူအုပ္ႀကီးဟာ ရွိၿပီးသားအတိုင္း၊ ေက်ာက္ခ်ထားသလို အေသျဖစ္သြားရ ပါေတာ့တယ္။

ဘာဒါ မွတ္တိုင္အနားက တန္းစီးရပ္ထားတဲ့ စစ္ကားတန္းႀကီးရဲ႕အဆုံး၊ ဝါးႏွစ္႐ိုက္သာသာေလာက္မွာ လွိဳင္ရဲစခန္း ရွိပါ တယ္။ လမ္းမႀကီးရဲ႕ တဖက္ျခမ္းမွာေတာ့ စက္မႈရိပ္သာ ႏွစ္ထပ္တိုက္အေဆာက္အဦးေတြ တန္းစီၿပီး တည္ရွိေနပါတယ္။ အခ်ိန္က တေျဖးေျဖးနဲ႔ ညေန သုံးနာရီေက်ာ္ေလာက္ ရွိလာၿပီ။ ေႂကြးေၾကာ္သံေတြက ညံေနဆဲ။

အဲဒီအခ်ိန္မွာ စကားေျပာစက္ကို လက္ကမခ်တမ္းကိုင္ၿပီး စကားေျပာေနတဲ့ စစ္ဗိုလ္က ဘယ္ကေန ဘာအမိန္႔ရ လိုက္သလဲ မသိပါဘူး။ တစုံတရာ လွမ္းေျပာလိုက္တယ္။ မ်က္ရည္ယိုဗုံးကိုင္ စစ္သားေတြက မ်က္ရည္ယိုဗုံးဝါဝါေတြကို ခါးကျဖဳတ္ၿပီး လက္ထဲကိုင္လိုက္ၾကတာ သတိျပဳလိုက္မိတယ္။ လူထုထဲမွာလဲ လွဳပ္ကနဲ ျဖစ္သြားတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ လွိဳင္ရဲစခန္းထဲက အဓိကရုဏ္းႏွိမ္နင္းေရးပုလိပ္ေတြဟာ လက္တဖက္မွာ ဒိုင္းျခင္းၾကား၊ လက္တဖက္မွာတုတ္ေတြကို ကိုယ္စီကိုင္ၿပီး ထြက္ လာတာ ခပ္ပ်ပ် ျမင္လိုက္ရပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အဲဒီဖက္ျခမ္းက နီးရာလူေတြကို လူအုပ္ႀကီးထဲကေန ျဖတ္သန္းရင္း ဘယ္ညာ ႐ိုက္ပါေတာ့တယ္။ အဲဒီေတာ့ လူေတြဟာလဲ ေရွာင္ၾကတိမ္းၾက ျပန္ခုခံကာကြယ္ၾကနဲ႔ ဝုန္းကနဲ ရုန္းရင္းဆန္ခတ္ ျဖစ္သြား ပါတယ္။

ေရွ႕ဆုံးစစ္သားေတြဖက္က မ်က္ရည္ယိုဗုံး ႏွစ္လုံး၊ လူအုပ္ႀကီးဘက္ ေျပးဝင္လာပါတယ္။ တရွဴးရွဴး မီးခိုးေတြနဲ႔ မ်က္ရည္ ယိုဗုံးေငြ႔ၾကားမွာ လူထုပရိသတ္ႀကီးဟာ ပလက္ေဖါင္းေပၚကေန ေပတရာလမ္းမေပၚ ၿပိဳက်လာပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေသ နတ္သံ ႏွစ္ခ်က္ ထြက္လာတယ္။

‘ ပစ္ ၿပီ ေဟ့ ’ ဆိုတဲ့အသံ -

‘ က်ည္ မပါဘူး ’ ဆိုတဲ့ အသံ -

ေနာက္ေတာ့ တဒိုင္းဒိုင္းအသံေတြၾကားမွာ …

‘ ဟ…က်ည္ ပါတယ္ ဟ... ေရွ႕မွာ ထိသြားၿပီ ...ေသြးေတြနဲ႔ မေတြ႔ဘူးလား...’ ဆိုတဲ့အသံ

ေတြနဲ႔အတူ၊ စစ္တပ္ရဲ႕ လူထုႀကီးဆီကို ေပတရာလမ္းမတေလ်ာက္ တည့္တည့္ပစ္ခတ္ေနသံေတြၾကားမွာ က်ေနာ္လဲ ပလက္ ေဖါင္းေဘး ခုန္ခ်ဝပ္ေမွာက္လိုက္ရပါတယ္။ ဝပ္ရင္း ေမာ့္ၾကည့္လိုက္မိေတာ့ ေသြးေတြနဲ႔ ထိမွန္ထားတဲ့ လူတေယာက္ကို လူ သုံးေလးေယာက္က အတင္းဝင္ဆြဲေနတာ ျမင္လိုက္ရတယ္။ မၾကာခင္မွာပဲ မ်က္ရည္ယိုဗုံးက မီးခိုးေငြ႔ေတြ ဟပ္မိၿပီး၊ မ်က္ ရည္ေတြ ေတြေတြ ေတြေတြ ထြက္က်လာလို႔ ခပ္ဝါးဝါးျဖစ္လာရာကေန၊ စက္မႈရိပ္သာေတြဖက္ဆီ ဆုတ္ေျပးသြားရတဲ့ လူ အုပ္ ႀကီးၾကားထဲ က်ေနာ္လဲ ပါသြားရေတာ့တယ္။

အုတ္က်င္းဖက္ျခမ္း ပလက္ေဖါင္းေပၚက လူအုပ္ႀကီးကလဲ၊ လမ္းေဘးရွိ ေဆာက္လက္စတိုက္တခုက ပုံထားတဲ့ အုတ္နီခဲ ေတြနဲ႔ စစ္သားေတြဆီ ျပန္ပစ္ရင္း တရုန္းရုန္းျဖစ္သြားတယ္။ ခ်က္ခ်င္းဆိုသလိုပဲ၊ စစ္တပ္ရဲ႕ လမ္းမတည့္တည့္တေလ်ာက္ ပစ္ေနတဲ့ က်ည္ဆံေတြဟာလဲ ေလးဘက္ေလးတန္ဆီကို အဆက္မျပတ္ လွမ္းပစ္ေတာ့တာပါပဲ။ ရက္ရက္စက္စက္ကို လူ အုပ္ႀကီးေတြဆီ လွမ္းပစ္ေတာ့တာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ လမ္းေဘးက အိမ္ေပၚက ၾကည့္ေနၾကသူေတြဆီကိုပါ ဝင္မွန္ပါတယ္။ စက္မႈရိပ္သာ တိုက္တန္းေတြဖက္ဆီ အေျပးဆုတ္လာရတဲ့ က်ေနာ္တို႔လူအုပ္ႀကီးရဲ႕ ေခါင္းေတြေပၚမွာလဲ က်ည္ဆံေတြ တဝီ ဝီ ျဖတ္လာပါတယ္။

မ်က္ရည္ယိုဗုံးဒဏ္ေၾကာင့္ မ်က္လုံးေတြ နီ၊ မ်က္ရည္ေတြ က် ၊ စပ္ပူ စပ္ေလာင္ခံစားၾကရရင္း၊ စက္မႈရိပ္သာက တိုက္ခန္း ေတြထဲ ေျပးဝင္လာရပါတယ္။ ‘ေရေပးပါ … ေရေလး ေပးၾကပါ ခင္ဗ်ာ...’ လို႔ ေတာင္းသံေတြနဲ႔အတူ၊ ေစတနာႀကီးလွတဲ့ အိမ္ခန္းရွင္ေတြက ေရအိုးေတြ ခ်ေပးလို႔၊ ကိုယ့္ပုဆိုး ကိုယ္ဆုတ္ျဖဲၿပီး၊ အဝတ္စကို ေရထဲႏွစ္၊ မ်က္ႏွာ အုပ္သူ အုပ္ၾကရ ၊ အိမ္ရွင္ေတြက ခ်ေပးတဲ့ မ်က္ႏွာသုတ္ပုဝါ လက္ကိုင္ပုဝါအစေတြ ေရဆြတ္ၿပီး မ်က္ႏွာသုတ္ၾက မ်က္ႏွာသစ္ၾကနဲ႔ တ႐ုန္း႐ုန္း ျဖစ္သြားရပါတယ္။ က်ေနာ္လဲ ပုဆိုးစုတ္စ ေရႏွစ္ၿပီး မ်က္ႏွာကို ခဏခဏသုတ္ေပးေနရတယ္။

ဒီနားမွာဆက္ေနရင္ ဒီဘက္ေတြအထိ ဆက္တက္လာၿပီးရွင္းရင္၊ အဖမ္းခံၾကရႏိုင္တာေၾကာင့္ ခပ္သုတ္သုတ္ဆက္ထြက္ လာခဲ့ၾကေတာ့၊ ဒဏ္ရာရသူ ႏွစ္ဦးကို မႏိုင့္တႏိုင္ ေပြ႔ယူလာၾကတဲ့လူအုပ္တအုပ္နဲ႔ ကင္ပြန္းျခံ ကင္ပြန္းျခဳံေတြ ၾကား သြား တိုးပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ပါ ဝိုင္းကူၿပီးသယ္ေပးခဲ့ရပါတယ္။ တေယာက္က ဒူးကို ထိမွန္ထားၿပီး ေျခေထာက္ႀကီးဟာ လည္ ထြက္ေနပါတယ္။ ေသြးေတြကလဲ ဒလေဟာ ထြက္လို႔။ တေယာက္က ေပါင္ရင္းမွာ မွန္ထားတာပါ။

သမိုင္းေကာလိပ္ဖက္ဆီ ဆက္ထြက္လာခဲ့ၾကၿပီး ဒဏ္ရာရထားသူ ႏွစ္ဦးကို လမ္းေဘးမွာ ခဏခ်ထားရင္း၊ အဲဒီတုန္းက ဘယ္ကထြက္လာမွန္းမသိရတဲ့ ပလကအလုပ္သမားကားႀကီးတစီးကို လူအုပ္နဲ႔ လက္ျပတားလိုက္ၾကၿပီး နီးရာ ေဆး႐ံု ေဆးခန္းတခုခုကို ပို႔ေပးပါလို႔ အကူအညီေတာင္းကာ ဝိုင္းၿပီးတင္ေပးလိုက္ၾကပါတယ္။ တဦးကေတာ့ ဒဏ္ရာရသူရဲ႕ ညီ ေတာ္လို႔၊ သူလိုက္သြားမယ္ဆိုၿပီး ဒဏ္ရာရထားသူနဲ႔အတူလိုက္သြားမွ က်ေနာ္တို႔လဲ ရပ္ကြက္ထဲ ဟိုေကြ႔ သည္ေရွာင္ ဝင္ရင္း လူစုခြဲၿပီး ျပန္လာခဲ့ရပါတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ ...

‘ ပုံ - သိန္းေအာင္၊ ရန္ကုန္တိုင္းျပည္သူ႔ေကာင္စီ ’ ဆိုတဲ့ နာမည္နဲ႔ ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ ပုဒ္မ ၁၄၄ အမိန္႔ေက်ညာခ်က္ အသံဟာလဲ ေနရာအႏွံ႔ကေန ထြက္ေပၚလာေနပါတယ္။ ျမန္မာ့အသံကေန တဆင့္၊ ကားေတြေပၚကေန တဆင့္ လွည့္လည္ ေအာ္ဟစ္ေက်ညာေနသံဟာ သပိတ္ေမွာက္အလုပ္သမားထုရဲ႕ ေႂကြးေၾကာ္သံေတြအၾကားမွာ ပ်ာေလာင္ခတ္မွ် ထြက္ေပၚ လာေနခဲ့ပါတယ္။

မေရွးမေႏွာင္းမွာပဲ ...

‘ပုံ - ေအးကို ၊ တိုင္းမွဴး ၊ ရန္ကုန္တိုင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္ ’ဆိုတဲ့ ေက်ညာသံလဲ ထြက္ေပၚလာျပန္ပါတယ္။ စစ္မာန္ စစ္သံ တင္းတင္းနဲ႔ ေက်ညာလိုက္တဲ့ ရန္ကုန္တိုင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္ရဲ႕အသံဟာ စစ္ကားေတြေပၚက တဆင့္၊ ျပည္သူလူထုႀကီးကို အေပၚ စီးကေန ခ်ိမ္းေျခာက္ေနသလို ထြက္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ ႏိုင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးစိန္ဝင္းရဲ႕ ႏိုင္ငံေတာ္မွာ ဆန္အလုံအေလာက္ရွိတဲ့အေၾကာင္း၊ ဆန္ျပႆနာ တစုံ တရာမရွိႏိုင္တဲ့အေၾကာင္း ရွင္းလင္းေျပဆိုသံဟာ ျမန္မာ့အသံကေန ဆက္တိုက္လိုလို ထြက္ေပၚလာေနခဲ့ပါတယ္။

ညဖက္ေရာက္ေတာ့ သမိုင္းခ်ည္စက္ေရွ႕ဒီပစ္ခတ္မႈႀကီးေၾကာင့္ ေသြးေျမက်ရတာမွာ ေသေၾကထိခိုက္ ဒဏ္ရာရၾကရသူ ေတြ မနည္းလွေၾကာင္း၊ ဟိုက သည္က ထပ္ၿပီး ၾကားရပါတယ္။ က်ေနာ့္ေရွ႕မွာတင္ ျမင္လိုက္ရတာက ေလးေယာက္တိတိ။ က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္ မျမင္လိုက္ရတဲ့ဘက္မွာက ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ ရွိေလမလဲ မသိပါ။ ဒါ..ဇြန္လ(၆)ရက္ သမိုင္းခ်ည္စက္ေရွ႕က က်ေနာ့္ကိုယ္ေတြ႔ မ်က္ျမင္အျဖစ္အပ်က္တကြက္ပါ ။ ဒီ သမိုင္းခ်ည္စက္ေရွ႕က ေသြးေျမက်ခဲ့ရမႈ အျဖစ္အပ်က္ႀကီးဟာ ‘၇၄ - ဇြန္(၆)အလုပ္သမားအေရးေတာ္ပုံႀကီး’ ရဲ႕ ဘယ္ေတာ့မွ ေဖ်ာက္ဖ်က္ပစ္လို႔မရႏိုင္မယ့္ ကနဦးအဖြင့္နိဒါန္းသဖြယ္လဲ ျဖစ္ ခဲ့ပါတယ္။

ဇြန္လ (၆) ရက္အေက်ာ္ (ရ) ရက္ေန႔အကူးမွာလဲ သမိုင္းခ်ည္စက္ေရွ႕က ပထမဆုံးေသြးေျမက်ခဲ့ရရာ ေနရာအနီးမွာပဲ ေနာက္ထပ္ ရက္ရက္စက္စက္ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္ႏွိပ္ကြပ္တာ ခံခဲ့ၾကရျပန္ၿပီး၊ ဆင္မလိုက္သေဘၤာက်င္းသပိတ္ကိုလဲ အတင္း ဝင္ေရာက္ပစ္ခတ္ၿဖိဳခြဲပစ္လို႔ ေသဆုံးရတဲ့ အလုပ္သမားေတြ ရွိခဲ့ရပါတယ္။ စစ္တပ္နဲ႔ဝင္ၿပီး အတင္းဖမ္းဆီးခံ ၾကရတာေတြ ကေတာ့၊ ဆႏၵျပတဲ့ စက္႐ံုအလုပ္႐ံုတိုင္းလိုလိုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အင္းစိန္မီးရထားစက္ေခါင္း႐ံု၊ အုတ္က်င္းဂံုနီ စက္႐ံု၊ ဆင္မလိုက္သေဘၤာက်င္း၊ ဘီပီအိုင္ေဆးဝါးထုတ္လုပ္ေရးစက္႐ံုနဲ႔ သမိုင္းခ်ည္စက္တို႔က အလုပ္သမားေတြ အမ်ား ဆုံးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အုတ္က်င္းဂံုနီစက္႐ံုက အဖမ္းအဆီးခံၾကရသူေတြထဲမွာ က်ေနာ့္မိတ္ေဆြ စာေရးဆရာ ဖိုးေက်ာ့ တို႔လဲ ပါခဲ့ ပါတယ္။

ျပည္သူလူထုႀကီးရဲ႕ (၉ဝ ဒႆမ ၁၉)ရာခိုင္ႏွဳန္းေက်ာ္က တခဲနက္ေထာက္ခံဆႏၵျပဳထားၾကတဲ့ ‘၁၉၇၄- ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒ’ ဆိုတာႀကီးကို လူထုႀကီးတရပ္လုံးရဲ႕ အက်ိဳးပြားအတြက္ ေအာင္ျမင္စြာအေကာင္အထည္ေဖၚ အတည္ျပဳ ျပဌာန္း ႏိုင္ၿပီးၿပီလို႔ မိုးတလုံးေလတလုံးလိမ္ညာေႂကြးေၾကာ္ဟစ္ေအာ္ျပသေနဆဲ ကာလမွာပဲ၊ အသံေတာင္ မစဲေသးမီမွာပဲ၊ မဆလစစ္အစိုးရဟာ ဆန္ေတာင္းတဲ့အလုပ္သမားေတြကို က်ည္ဆံေတြပဲေပးၿပီး၊ သူတို႔ရဲ႕ စစ္အာဏာရွင္ ဘီလူးသရုပ္ကို အစြယ္ တျပဴးျပဴးနဲ႔ ျပသခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာမွ ကာလတခု ျခားၿပီး၊ စက္႐ံု အလုပ္႐ံု ဝန္ထမ္းတိုင္းကို တလလွ်င္ လူတကိုယ္ ဆန္(၅)ၿပီ ႏွဳန္း ထုတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီတိုက္ပြဲႀကီးရဲ႕ အက်ိဳးဆက္တခုလို႔ပဲ ေျပာရမွာပါ။ ေနာက္ပိုင္းေတာ့ ‘အလုပ္သမားေကာင္စီ’ ဆိုတဲ့ နာမည္အစား၊ ‘အလုပ္သမားအစည္းအ႐ံုး’ လို႔ နာမည္အသစ္ေျပာင္းၿပီး သ႑ာန္အရ ေျပာင္းလဲျပင္ဆင္ဖြဲ႔စည္းေပးတာေတြ လုပ္ခဲ့ရပါတယ္။

ဂုဏ္ေရာင္ေျပာင္တဲ့၊ သမိုင္းစာမ်က္ႏွာေပၚမွာ မွတ္တမ္းတင္ထားရမယ့္ ဒီ ‘ ဇြန္ ၆၊ အလုပ္သမားအေရးေတာ္ပုံႀကီး’ ဟာ ဗမာျပည္အလုပ္သမားလွဳပ္ရွားမႈ သမိုင္းမွာသာမက၊ ဗမာျပည္စစ္အာဏာရွင္ ဆန္႔က်င္ေရးသမိုင္းမွာေရာ၊ ဗမာျပည္ႏိုင္ငံေရး လွဳပ္ရွားမႈသမိုင္းမွာပါ ထာဝရ ေမာ္ကြန္းထူထားခဲ့ရပါၿပီ။

အလုပ္သမားထုရဲ႕ ၈ုဏ္ေရာင္ေျပာင္တဲ့ တိုက္ပြဲဝင္စိတ္ဓါတ္ - ထာဝရ ဂုဏ္ေရာင္ ေျပာင္ပါေစ ...

ဇြန္(၆)စိတ္ဓါတ္ အဓြန္႔ရွည္ပါေစ ...

( ဝင္းတင့္ထြန္း )
ဇြန္လ၊ ၁၉၉၉


မွတ္ခ်က္။ ။ ဇြန္ (၆) အေရးေတာ္ပုံ ေငြရတုအထိမ္းအမွတ္၊ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္က ေရးသားခဲ့တဲ့ ေဆာင္းပါး ျဖစ္ပါတယ္။ အခု ျပန္လည္ရွာေဖြကူးယူ႐ိုက္ႏွိပ္ေပးလိုက္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
http://naytthit.com