ဆရာျမသန္းတင့္(၁၉၂၉ - ၁၉၉၈)ကြယ္လြန္ျခင္း(၁၀)ႏွစ္ျပည့္ အမွတ္တရ

စာေရးဆရာအလုပ္ဟာ ဂုဏ္အရွိဆံုးအလုပ္ တခုလို႔ ငယ္ငယ္ကတည္းကထင္ခဲ့တာ။ ဂုဏ္ဆိုတာ ပကာသနကို ေျပာတာမဟုတ္ဘူး။ ႐ိုးသားမွန္ကန္တဲ့ ဂုဏ္သိကၡာကိုေျပာတာ။ စာေရးဆရာဆိုတဲ့ဘ၀ကို ဘာနဲ႔မွမလဲႏုိင္ဘူး။ ခုလည္းမလဲႏုိင္ဘူး။ ေနာင္လည္း မလဲႏုိ္င္ဘူး။ စာေရးျခင္းအလုပ္ကို ယံုၾကည္မႈ တခု၊ ယံုၾကည္းျခင္းတရားတခု အေနနဲ႔ က်ေနာ္ယံုတာ။ သေဘာထားတာ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ငါႀကီးရင္ စာေရးဆရာလုပ္မယ္လို႔ပဲ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တယ္။ စာေရးဆရာအလုပ္ကလြဲလို႔ ဘယ္အလုပ္ကိုမွ မလုပ္ခဲ့ဖူးေသးဘူး။
စာေရးျခင္းအလုပ္ဆိုတာ ခဏတျဖဳတ္လမ္းၾကံဳလို႔ ၀င္လုပ္ရမယ့္ အလုပ္မ်ဳိးမဟုတ္ဘူး။ အပ်င္းေျပ ၀င္လုပ္ရမယ့္ အလုပ္မ်ဳိးမဟုတ္ဘူး။ အားအားယားယားရွိလို႔ ၀င္လုပ္ရမယ့္ အလုပ္မ်ဳိးမဟုတ္ဘူး။ တကယ့္ကို စြဲစြဲ ျမဲျမဲ လုပ္ရမယ့္ အလုပ္။ အခ်ိမ္မေရြး လုပ္ေနရမယ့္ အလုပ္။ တသက္လံုးလုပ္ေနရမယ့္ အလုပ္လို႔ ျမင္တယ္။
ျမသန္းတင့္
(ေပဖူးလႊာ မဂၢဇင္း အင္တာဗ်ဴးမွ)

ဆရာျမသန္းတင့္ ကိုယ္တိုင္ေရးအထၳဳပၸတၱိအက်ဥ္း
၁၉၂၉။ ဦးေပါတင့္၊ ေဒၚလိႈင္တို႔မွ ပခုကၠဴခ႐ိုင္၊ ၿမိဳင္ၿမိဳ႕တြင္ ၁၉၂၉၊ ေမ၊ ၂၃ ၾကာသပေတးေန႔၌ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ ေမြးခ်င္း ခုႏွစ္ေယာက္တြင္ အႀကီးဆံုး ျဖစ္သည္။
၁၉၄၁။ ပဥၥမတန္းတြင္ ပညာသင္သည္။
၁၉၄၂။ ဂ်ပန္ေခတ္တြင္ ေက်ာင္းျပန္တက္သည္။
၁၉၄၃။ အာရွလူငယ္မ်ားအစည္းအ႐ံုး၌ တက္တက္ႂကြႂကြ ပါဝင္သည္။
၁၉၄၄။ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရး ေျမေအာက္ကလပ္စည္းမ်ား ႏွင့္ဆက္သြယ္၍ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးႀကီးတြင္ ပါဝင္သည္။
၁၉၄၅။ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးကာလတြင္ စစ္ကိုင္း႐ွိ ဗိုလ္သိန္းဦး(ေတာ္လွန္ေရးတြင္ က်ဆံုး)၊သခင္ေမာ္တင္(ျပည္တြင္းစစ္တြင္ က်ဆံုး)ႏွင့္ ၿမိဳင္ၿမိဳ႕ ဘုန္းေတာ္ႀကီးဦးစရိယ(ၿမိဳင္ဖဆပလ အမတ္ေဟာင္းဦးသက္႐ွည္) တို႔၏ ဦးေဆာင္မႈေအာက္တြင္ ပါဝင္လႈပ္႐ွားသည္။
၁၉၄၅-၄၇။ ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးအၿပီး ျမင္းျခံခ႐ိုင္တြင္ တာဝန္က်သည္။မႏၱေလးခ႐ိုင္ အထက္ဗမာျပည္ ဖဆပလအဖဲြ႔ခ်ဳပ္၊ မႏၱေလးခ႐ိုင္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီတို႔တြင္ အခ်ိန္ျပည့္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္သည္။ျမင္းျခံခ႐ိုင္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို စတင္တည္ေထာင္၍ ခ႐ိုင္ေကာ္မတီဝင္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္သည္။ ေက်ာက္ပန္းေတာင္းတြင္ အက္တူး-သခင္အုန္းေဖ (ျပည္တြင္းစစ္တြင္က်ဆံုး)ႏွင့္အတူ ’ လယ္သမားမ်ားသီးစားခမေပးေရး တိုက္ပဲြ၊ လက္ငုတ္ လယ္ ျပန္ထြန္ေရး တိုက္ပဲြ၊ ေျမ႐ွင္ႀကီးမ်ား၏ လယ္မ်ားကို အတင္းဝင္ထြန္ေရး’ တိုက္ပဲြ မ်ားကိုဦးေဆာင္သည္။ သီးစားခ မေပးေရးတိုက္ပဲြတြင္ အဂၤလိပ္အစိုးရ သိမ္းယူထားေသာ လယ္သမားမ်ား၏ ပစၥည္းမ်ားကို ျပန္လည္လုယူသည့္အတြက္ (႐ံုးမင္းတစ္ထိုင္) ျပစ္ဒဏ္က်ျခင္းခံရသည္။ျမင္းျခံခ႐ိုင္တြင္ အျခားေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ႏွင့္အတူ သူ႔ေခါင္းကိုျဖတ္ႏိုင္လွ်င္ ဆုေငြေပးမည္ဟု အဂၤလိပ္အလိုေတာ္ရိ ႏွင့္ ေျမ႐ွင္မ်ားက တိတ္တဆိတ္ဆုေငြထုတ္သည္။ အေထြေထြ သပိတ္ႀကီးတြင္ ျမင္းျခံ၊ မႏၱေလး၊ ဒလသေဘၤာက်င္း အေထြေထြ အလုပ္သမားထုႀကီး ပါဝင္ေရးအတြက္တာဝန္ယူသည္။ ျမင္းျခံခ႐ိုင္ အလုပ္သမားသမဂၢႏွင့္ လယ္သမားသမဂၢတို႔တြင္ အလုပ္ အမႈေဆာင္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ရင္း ျဖဴးၿမိဳ႕တြင္က်င္းပသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ျဖဴးလယ္သမား ကြန္ဂရက္ႀကီးသို႔ ျမင္းျခံခ႐ိုင္ကိုယ္စား လွယ္’ အျဖစ္တက္ေရာက္သည္။
၁၉၄၇။ မက်န္းမာသျဖင့္ တာဝန္မွ အနားယူကာ တကၠသိုလ္ဝင္စားေမးပဲြ ေျဖဆိုသည္။ ပခုကၠဴခ႐ိုင္ ေက်ာင္းသားမ်ားဥကၠ႒ အျဖစ္ေဆာင္ ရြက္သည္။
၁၉၄၈။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္သို႔ တက္ေရာက္သည္။
၁၉၄၉။ ပထမဦးဆံုးေရးသည့္ ‘ဒုကၡသည္’ ဝတၳဳတိုကို တာရာမဂၢဇင္း (တြဲ-၃၊ မွတ္-၂၁၊ ၁၉၄၉) တြင္ပံုႏိွပ္ေဖာ္ျပသည္။
၁၉၅၀။ ‘စာေပသည္ျပည္သူ႔အတြက္’ ဟူေသာ ေႂကြးေၾကာ္ျဖင့္ ‘စာေပသစ္မဂၢဇင္း’ ကို ကိုသန္းတင္၊ ဒဂံုတာရာ၊ ေမာင္ၾကည္လင္း၊ ေအာင္လင္းတို႔ႏွင့္ အတူဦးေဆာင္ထုတ္ေဝသည္။
၁၉၅၁။ ပထမဦးဆံုး ဘာသာျပန္လက္ရာအျဖစ္ ေဂၚကီ၏ ‘မာလ္ဗာႏွင့္ အျခားဝတၳဳမ်ား’ ကို ေရးသားထုတ္ေဝသည္။
၁၉၅၂။ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကြန္ဂရက္(ျမန္မာႏိုင္ငံ) ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံစာေရးဆရာအသင္း အလုပ္အမႈေဆာင္ အျဖစ္ေဆာင္ရြက္သည္။ စာေရးဆရာအသင္းမွ ထုတ္ေဝေသာ ‘စာေပမဂၢဇင္း’ တြင္ တာဝန္ခံအယ္ဒီတာအျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ‘ျပည္ေတာ္သစ္ဂ်ာနယ္’ တြင္ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္အျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ‘တိုးတက္ေရးသတင္းစာ’ တြင္ ႏိုင္ငံျခားေရး အယ္ဒီတာအျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ဒုတိယေျမာက္ ဘာသာ ျပန္အျဖစ္ ေဂၚကီ၏ အတၳဳပၸတၱိ ‘မကၠဇင္ေဂၚကီ’ ကို ဗန္းေမာ္စာအုပ္တိုက္မွ ထုတ္ေဝသည္။
၁၉၅၃။ ပထမဆံုး ပင္ကိုယ္ေရး လံုးခ်င္းဝတၳဳ ‘ေမတၱာအေသေခ်ၤ’ ကို ေရးသည္။
၁၉၅၄။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွ ဝိဇၨာဘြဲ႔ရသည္။
၁၉၅၅။ သခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္း ဦးေဆာင္ေသာ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဗဟိုေကာ္မတီတြင္ အတြင္းေရးမွဴး တစ္ဦးအျဖစ္ေဆာင္ရြက္သည္။
၁၉၅၆။ ဥပေဒဘဲြ႔ရ႐ိွသည္။
၁၉၅၇။ ‘ျပည္သူ႔တိုးတက္ေရးပါတီ’ ေပၚလစ္ဗ်ဴ႐ိုတြင္ပါဝင္သည္။ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကြန္ဂရက္ (ျမန္မာႏိုင္ငံ) အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ႏွင့္ ၾသစႀတီးယားႏိုင္ငံ ဗီယင္နာၿမိဳ႕တြင္ ဌာနခ်ဳပ္လုပ္ထားေသာ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီ၏ ဗ်ဴ႐ိုကရက္ အဖဲြ႔ ဝင္လူႀကီးျဖစ္ခဲ့သည္။
၁၉၅၈။ ပေဒသရာဇ္ ဆန္႔က်င္ေရးဝတၳဳ ‘လိုက္ခဲ့ေတာ့ျမနႏၵာ’ ကို ျမဝတီမဂၢဇင္း(အယ္ဒီတာ ခ်ဳပ္ ဇဝနလက္ထက္) တြင္ေရးသားသည္။ အထိန္းသိမ္းခံဘဝျဖင့္ ကိုကိုးကၽြန္းသို႔ေရာက္ သည္။
၁၉၆၀။ အထိန္းသိမ္းခံ ဘဝမွ လြတ္ေျမာက္ခဲ့သည္။ စာေရးဆရာကလပ္ တြင္ အမႈေဆာင္ျဖစ္သည္။ အေမွာင္ရိပ္ဝယ္ ဝတၳဳကိုေရး သည္။ ဗိုလ္တေထာင္ သတင္းစာတြင္ ေန႔စဥ္အခန္းဆက္အျဖစ္ ‘ႏံြထဲကၾကာ’ (ႏွစ္ႏွစ္နီးပါး)ကို သိန္းေဖျမင့္ႏွင့္ ပူးတဲြေရးသည္။
ႏြံထဲကၾကာ ဝတၳဳစာအုပ္မွ အစျပဳ၍ မူလကေလာင္နာမည္ ျမသန္း မွ ျမသန္းတင့္ သို႔ ေျပာင္းခဲ့သည္။
၁၉၆၁။ ဆြီဒင္ႏိုင္ငံ စေတာ့ဟုမ္းၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပေသာ‘ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီ’ အစည္းအေဝးသို႔ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကြန္ဂရက္ (ျမန္မာႏိုင္ငံ) ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္တက္ေရာက္သည္။
ညီလာခံမွအျပန္ ဆိုဗီယက္ယူနီယံႏွင့္ တ႐ုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေကာ္မတီမ်ား၏ ဖိတ္ၾကားခ်က္အရ ဒဂုန္တာရာ၊ ပါေမာကၡ ဦးေအာင္လွတို႔ႏွင့္ အတူ သြားေရာက္သည္။
၁၉၆၃။ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး အဖဲြ႔ဝင္ ႏွင့္ ျပည္သူ႔ေကာ္မတီတစ္ဦး အျဖစ္ တာဝန္ ယူခဲ့သည္။ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေတြ႔ဆံုေဆြး ေႏြးပဲြ ပ်က္ေသာအခါ အထိန္းသိမ္းခံခဲ့ရၿပီး ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ ကိုကိုးကၽြန္း ေရာက္ခဲ့သည္။
၁၉၇၂။ အထိန္းသိမ္းခံဘဝမွ လြတ္ေျမာက္ခဲ့သည္။ ေတာ္စတြိဳင္း၏ ‘စစ္ႏွင့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး’ ဝတၳဳဘာသာျပန္(၁၉၇၂) ခုႏွစ္အတြက္ ’ အမ်ဳိးသားစာေပဘာသာျပန္ဆု’ ရခဲ့သည္။
၁၉၇၈။ အေမရိကန္ စာေရးဆရာမ မာဂရက္မစ္ခ်ယ္၏ ‘ ေလ႐ူးသုန္သုန္’ ဝတၳဳဘာသာ ျပန္ျဖင့္ ’ အမ်ဳိးသားစာေပ ဘာသာျပန္ဆု’ ကိုရခဲ့ သည္။
၁၉၈၈။ တ႐ုတ္စာေရးဆရာႀကီး ေဆာင္ဇူခ်င္းႏွင့္ ေကာက္ငိုတို႔၏ ‘ခန္းေဆာင္နီအိပ္မက္’ ဝတၳဳျဖင့္ ’ အမ်ဳိးသားစာေပ ဘာသာျပန္ (ရသ)ဆု’ ကို ရ႐ွိခဲ့သည္။
၁၉၉၂။ ျပင္သစ္စာေရးဆရာ ဒိုမိနိလာပီယဲ၏ ‘သုခၿမိဳ႕ေတာ္’ ဝတၳဳဘာသာျပန္(ရသ) ျဖင့္ ’အမ်ဳိးသားစာေပ ဘာသာျပန္ဆု’ ကိုရသည္။
၁၉၉၅။ စာေရးဆရာ ဒိုမိနိလာပီယဲ၏ ‘အခ်စ္မိုးေကာင္းကင္’ ဝတၳဳဘာသာျပန္ျဖင့္ ‘အမ်ဳိးသားစာေပ ဘာသာျပန္ဆု(ရသ)ဆု ’ ကို ရခဲ့ သည္။
၁၉၉၈။ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၈ရက္၊ ည ၉၊၁၅ တြင္ ကြယ္လြန္သည္။